Rệp vảy hại cây sầu riêng
Có nhiều loài rệp vảy được báo cáo tấn công trên cây sầu riêng. Rệp vảy hại sầu riêng là một loại sâu bệnh mới phát hiện tại Việt Nam. Ngoài sầu riêng, chúng cũng tấn công cây nho, xoài và một số cây trồng khác.
Rệp vảy nằm phía dưới vảy sáp nên thuốc trừ sâu chỉ bám trên bề mặt vảy, vì vậy khó phòng trị.


Rệp vảy có màu nâu, màu xanh, hoặc trắng, tùy loài. Kích thước của chúng có thể lên đến 3-5mm. Chúng xuất hiện dưới mặt lá và thân cây. Khi bị nhiễm bệnh nặng, chúng còn lan ra mặt trên của lá. Rệp vảy cái thường nằm bất động dưới lớp vảy. Loài rệp vảy đực trưởng thành nhỏ và có cặp cánh màu xanh vàng nhạt, dài 1,2mm.
Loài Aulacaspis vitis, vảy của con cái hình bán nguyệt đến hình bầu dục, hơi lồi, màu trắng với lớp vỏ màu vàng ở rìa hoặc rìa. Vảy của con đực nhỏ hơn vảy của con cái, dài, hai bên song song, màu trắng và có ba cara với lớp vỏ màu vàng nâu ở đầu mút.
Rệp vảy trưởng thành không đẻ trứng thành từng đợt mà được đẻ từng ít một, trong thời gian kéo dài vài tháng. Tổng lượng trứng khoảng từ 500 - 600 trứng. Các thế hệ rệp vảy thường chồng chéo nhau.
Trứng nở gần như ngay lập tức thành ấu trùng. Ấu trùng mới nở (tuổi một) chưa hình thành vảy, có thể di chuyển. Sang tuổi hai, lớp vảy đã hình thành che phủ cơ thể ấu trùng rêp vảy. Từ tuổi hai trở đi, ấu trùng không đi chuyển mà nằm một chổ chích hút nhựa cây.
Rệp vảy tăng đàn, gây hại mạnh vào mùa khô. Chúng gây hại bằng cách chích hút nhựa cây, làm lá bị vàng, chồi bị héo, cành lá kém phát triển, thậm chí lá, cành bị hút khô nước và dinh dưỡng dẫn đến khô héo, lá có thể bị rụng. Rệp vảy hiện diện nhiều trên cây có thể làm toàn bộ cây bị thiếu dinh dưỡng, những dấu chích hút lại có thể là cửa vào của một số loài nấm bệnh hại cây.
Rệp thích chích hút trên những cây giàu đạm, rợp, nhiều bóng râm. Rệp vảy ưa thích cành mọc thành cụm theo hướng Đông.
Biện pháp quản lý
Nhà vườn cần kiểm tra thường xuyên, nhất là trong mùa khô để phòng trị kịp thời.
Tỉa cành thông thoáng, cắt và tiêu hủy lá, cành, nhánh sầu riêng bị rệp vảy gây hại. Nếu mật độ rệp cao dùng một trong các thuốc BVTV đồng thời tưới đẫm, hoàn nước cho cây. Phun ít nhất 2 lần cách nhau 5 – 7 ngày. Do rệp được bảo vệ dưới lớp vảy, nên pha thuốc trừ rầy với Power X20 hoặc Open Extra để tăng cường tính thấm của thuốc BVTV và hạn chế thuốc bị bay hơi.
Biện pháp quản lý
Nhà vườn cần kiểm tra thường xuyên, nhất là trong mùa khô để phòng trị kịp thời.
Tỉa cành thông thoáng, cắt và tiêu hủy lá, cành, nhánh sầu riêng bị rệp vảy gây hại. Nếu mật độ rệp cao dùng một trong các thuốc BVTV đồng thời tưới đẫm, hoàn nước cho cây. Phun ít nhất 2 lần cách nhau 5 – 7 ngày. Do rệp được bảo vệ dưới lớp vảy, nên pha thuốc trừ rầy với Power X20 hoặc Open Extra để tăng cường tính thấm của thuốc BVTV và hạn chế thuốc bị bay hơi.
Sử dụng các loại thuốc có hoạt chất:
- Thiamethoxam (tên thương mại: Flash, Rầy Xanh, Thipro),
- Nitenpyram (tên thương mại: Phoppaway),
- Buprofezin (tên thương mại: Lougent, Vua Rầy, KhongRay, Imiprid)
- Imidacloprid (tên thương mại: Vua Rầy, Imiprid, Rầy Xanh)
- Fenobucarb (Siêu Diệt Rệp)
- Acetamiprid (KhongRay)
Nên dùng thuốc sinh học có hoạt chất như chế phẩm Beauveria hoặc Metarhizium để trừ rệp, nhất là khi trái sầu riêng còn khoảng 15 - 20 ngày cho thu hoạch.
