Ruồi đục trái, còn gọi là ruồi vàng hay dòi đục trái. Dòi đục trái rất khó trị, vì khi trái mận sắp thu hoạch mới bị dòi gây hại, nếu xịt thuốc trực tiếp lên trái mận, thuốc dễ ngấm vào trong trái và không đảm bảo thời gian cách ly của thuốc.

Ruồi đục trái gây hại quanh năm theo sự phát triển của từng loại cây trồng (khi quả lớn đến chín), gây hại hơn 300 loài, như: mận,  mít, xoài, bưởi, mãng cầu, ổi, dưa đường… và các cây rau như: Bầu bí, mướp, mướp đắng, dưa leo... Khi bị ruồi đục trái có thể làm cho quả cong queo, dị dạng, thối rụng hàng loạt, giảm năng suất. Bà con cần nhận dạng và hiểu tập tính của ruồi để việc phòng trị đạt hiệu quả tốt nhất

Nhận dạng ruồi đục trái

Trưởng thành ruồi mới nhìn thấy gần giống như con ong, có màu nâu nhạt đến nâu đen, kích thước 7-9 mm, trên lưng ngực giữa có 2 vệt vàng dọc, lưng ngực sau có vệt vàng ngang, 3 vệt này xếp thành hình chữ "U". Bụng tròn giống bụng ong và cuối bụng nhọn. Phía lưng bụng có 2 vệt đậm đen hình chữ "T" (Hình 1).

Hình 1. Thành trùng đực và cái ruồi đục tráiHình 2. Ấu trùng (dòi) và nhộng ruồi đục trái

Ruồi cái đẻ trứng vào trong thịt trái. Trứng nở ra dòi. Dòi ăn phần mềm trái, làm trái thối và rụng. Khi đủ sức, dòi đục vỏ trái chui ra ngoài, rơi xuống đất để làm nhộng, Nhộng dạng nhộng bọc nằm trong kén hình trứng dài, màu nâu đỏ (Hình 2 và 3). Sau 7- 9 ngày, nhộng vũ hóa thành ruồi.

Ruồi đẻ trứng mạnh trong giai đoạn quả gần già đến chín. Ruồi phát sinh rộ bắt đầu từ cuối mùa khô, đầu mùa mưa và kéo dài cho đến hết mùa mưa. Đôi khi trong mùa khô chúng cũng gây hại nhưng không nhiều lắm. Ruồi ưa hoạt động trong vườn cây rậm rạp, um tùm. Trên những giống mận có chất lượng ngon như mận Xanh Đường, mận An Phước, … thì có thể bị ruồi đục trái gây hại quanh năm.Hình 3. Ấu trùng (dòi) ruồi đục trái và trái bị ruồi đục trái gây hại

Phòng trừ ruồi đục trái

- Vệ sinh vườn, cắt tỉa những cành, nhánh không cần thiết, tạo cho vườn luôn thông thoáng, sạch sẽ, hạn chế nơi trú ngụ của con trưởng thành. Thu hái trái sớm hơn bình thường, không để trái chín quá lâu trên cây.

- Bao trái bằng bao nilon hay bao chuyên dùng... ở thời điểm sau khi tượng trái, có thể bao từng trái hay bao nguyên chùm trái. Đây là biện pháp cho hiệu quả rất cao nhưng tốn nhiều công.

- Thu gom hết trái rơi rụng trong vườn đem chôn sâu dưới đất, cách mặt đất khoảng 30cm, có rải thêm vôi bột hoặc phun thuốc trừ sâu để tiêu diệt hết trứng và dòi non còn nằm bên trong nhằm tránh lây lan.

- Dùng bẩy và thuốc trừ ruồi đục trái:

+ Đặt bẫy màu vàng có chứa chất pheromon dẫn dụ. Chất này sẽ dẫn dụ và tiêu diệt con trưởng thành đực (con ruồi đực). Biện pháp này muốn có kết quả cao nên vận động nhiều nhà vườn cùng tiến hành đồng loạt trên diện rộng.

+ Đặt bẫy có chứa chất xua đuổi ruồi. Chất này sẽ xua đuổi ruồi bay sang bẫy dẫn dụ

+ Protein Thủy Phân: cần thức ăn giàu protein để tăng trưởng và thành thục. Phun một lượng nhỏ Protein Thủy Phân đã trộn thuốc bảo vệ thực vật vào một điểm trên tán. Cách làm như sau: pha 100 ml Protein thủy phân với thuốc trừ sâu, pha loãng với 1 lít nước rồi đem phun cho mỗi cây trên diện tích khoảng 1 m² tán lá với lượng 50 ml hỗn hợp. Mỗi tuần phun 1 lần vào lúc 8-10 giờ sáng, ruồi sẽ đến ăn và chết làm giảm được mật số nên không gây hại được. Quan sát lượng ruồi vào bẫy dẫn dụ, để quyết định thời gian bắt đầu phun bả Protein Thủy Phân.

- Các hoạt chất sử dụng diệt ruồi hoặc làm bả độc diệt ruồi: thiamethoxam, imidacloprid, permethrin, Deltamethrin, Lambda Cyhalothrin. Một số sản phẩm thương mại diệt ruồi như: Rầy Xanh, Imiprid. Tham khảo sản phẩm tại đây >>